Data wydruku: 2024-04-19 02:28:40
„Kto czyta, żyje wielokrotnie”
J. Czechowicz
Literatura dziecięca wydaje się ginąć w zalewie telewizji, filmów i gier komputerowych. Badania wykazują szkodliwość nadmiernego oglądania TV. Telewizja nie rozwija u dzieci myślenia, ogranicza ich wyobraźnię, niektóre programy wywołują lęk i niepokój, niepokój nawet agresję. Aby dziecko nauczyło się w mądry sposób korzystać z telewizji i komputera, musi już w najmłodszym wieku otrzymać alternatywę w postaci innej, atrakcyjnej formy spędzania czasu – czytania.
W mediach coraz więcej mówi się o potrzebie i znaczeniu głośnego czytania dzieciom w różnym wieku. Inicjatorką akcji jest Irena Koźmińska, założycielka fundacji „ABC XXI – Cała Polska czyta dzieciom”, której celem jest wspieranie zdrowia psychicznego i umysłowego dzieci. Wiek przedszkolny jest najbardziej naturalnym okresem, w którym trzeba dziecku jak najwięcej. Mimo tego, że przedszkolaki jeszcze nie umieją czytać, to są już intelektualnie przygotowane do percepcji literatury. Czytając dziecku, rodzic staje się ważnym przewodnikiem po bogatym świecie doznań i pośrednikiem między dzieckiem a książką.
Głośne czytanie sprzyja nawiązaniu bliskich kontaktów, nawiązaniu więzi emocjonalnej między dorosłym a dzieckiem. Czytanie kojarzy się dziecku z poczuciem bezpieczeństwa, przyjemnością. Jest to podstawą przyszłej życiowej siły, optymizmu i poczucia własnej wartości. Gdy siadamy doczytania z dzieckiem, jesteśmy blisko niego, poświęcamy mu czas, a więc pokazujemy, że jest ono dla nas ważne, że je kochamy. Wystarczy 20 minut codziennego, głośnego czytania, aby dziecko zauważyło naszą bliskość, czułość. Jest to chyba osiągalne dla każdego rodzica, nawet najbardziej zapracowanego. Jest to inwestycja w zdrowy rozwój i przyszłość dziecka. Jeśli zaniedbujemy czytanie i rozmowy z dzieckiem, to zaniedbujemy ważną część jego wychowania.
Głośne czytanie przyczynia się do rozwoju wyobraźni, wrażliwości dziecka oraz jego aktywności intelektualnej. Wiedza ogólna, duży zasób słownictwa to również zasługa czytania. Ułatwia to dziecku wyrażanie swoich uczuć i myśli oraz rozwija umiejętności empatyczne, czyli zdolność wczuwania się w sytuację innych osób. Oglądanie bajek nie wymaga większego wysiłku intelektualnego. Bajka na ekranie dzieje się szybko i dziecko nie jest w stanie zrozumieć akcji, a już tym bardziej zastanawiać się nad jej treścią, wysuwać wnioski. To właśnie czytanie daje dziecku kontakt z bogactwem doświadczeń niemożliwych do zdobycia samemu.
Im więcej czytamy dziecku, tym lepiej się ono rozwija, potrafi uważnie słuchać, ładnie opowiada, umie nawet samo wymyślać ciekawe historie. Książka jest ważnym źródłem wiedzy, które jest coraz atrakcyjniej opracowane. Książki dla dzieci są kolorowe, pięknie ilustrowane, mają bogatą szatę graficzną. Przyciągają oko małego dziecka, jego uwagę. W bajkach dla najmłodszych zawsze dobro zostaje nagrodzone, a zło ukarane, problemy szczęśliwie się rozwiązują. Czytanie takich historii przyczynia się do rozwoju uczuć wartościowych społecznie.
Pierwsze doświadczenia dziecka z książką najczęściej decydują o jego późniejszych zamiłowaniach czytelniczych. Ile dzieci, tyle przeżyć związanych z książką. Niektóre tak się zasłuchują, że trzeba je potem przywoływać do rzeczywistości. Dla innych wspólne czytanie jest bardzo trudne, kręcą się, zmieniają miejsca. Ale to my, dorośli, jesteśmy pierwszymi przewodnikami dziecka po świecie książek. Od naszego czytelniczego wysiłku zależy, czy dzieci będą miały swoich ulubionych bohaterów, czy sięgną w przyszłości po ukochaną książkę oraz czy będą w stanie przeczytać lektury szkolne. Jeśli czytamy dziecku od najmłodszych lat, to ułatwiamy mu samodzielne czytanie oraz dajemy dobre podstawy pod sukces w edukacji szkolnej.
Głośne czytanie ma być środkiem do celu. A tym celem jest zdrowie emocjonalne dzieci, a więc dobre samopoczucie psychiczne i moralne, umiejętność racjonalnego myślenia i budowania dobrych związków z ludźmi.
Uczymy dzieci czytania, ale nie dbamy o to, by lubiły czytać. Nie rozbudzamy w nich zapału do książek, nie dokładamy starań, by to czytanie było dla nich przyjemnością i potrzebą. Często czytanie porzucane jest na rzecz telewizji, ponieważ kojarzy się z przymusem i nudą. Dzieci nie stają się czytelnikami i tracą szansę na ciągłą edukację oraz rozwój intelektualny.
To od Was, drodzy rodzice, w największym stopniu zależy pomyślna przyszłość Waszego dziecka. Bez względu na sytuację rodzinną, majątkową, czy własne wykształcenie, jeśli chcecie, by Wasze dziecko było mądre i odnosiło sukcesy w szkole i w życiu czytajcie głośno swojemu dziecku dla przyjemności. Już w pierwszej klasie jedne dzieci radzą sobie lepiej inne gorzej. Dzieci, którym nauka przychodzi łatwiej to te, którym rodzice dużo czytają i z którymi dużo rozmawiają. W rezultacie one same dużo czytają, zdobywają lepsze wykształcenie, radzą sobie z problemami życiowymi przy pomocy wiedzy i rozumu, a nie przemocy. Dzieci, które mają kłopoty w szkole, to najczęściej te, o których rozwój umysłowy i emocjonalny we wczesnym dzieciństwie nikt nie zadbał.
Badania naukowe potwierdzają, że codzienne czytanie dziecku dla przyjemności:
Do czytania dziecku wybieraj odpowiednie książki:
(Część materiału wykorzystano z Kwartalnika „Twórczy nauczyciel" 6/2005 „PUBLISHER-INNOWACJE" i ze strony http://www.calapolskaczytadzieciom.pl)